День ветерана УИС: В республиканской газете «Адыгэ макъ» рассказали о ветеране УИС Нальбие Тугузе

День ветерана УИС: В республиканской газете «Адыгэ макъ» рассказали о ветеране УИС Нальбие Тугузе

Статью о ветеране УИС, написанную председателем Общественного совета УФСИН Адыгеи полковником в отставке Владимиром Аведовым журналист Фатима Киярова перевела на адыгский язык. Статья «Шъыпкъагъэр игъогогъугъ» вышла в одном из номеров главной республиканской газеты «Адыгэ макъ»

ШэкIогъум и 16-м Урысыем иуголовнэ-гъэцэкIэкIо системэ иветеранхэм я Мафэ хагъэунэфыкIыгъ.

БзэджашIэхэм пшъэдэкIыжь ягъэхьыгъэнымкIэ федеральнэ къулыкъум и ГъэIорышIапIэу Адыгэ Респуб­ликэм щыIэм илъэсыбэрэ мыщ Iоф щызышIэгъэ офицерхэр а мафэм агу къагъэкIыжьых. Ахэм ащыщ хэгъэгу кIоцI къулыкъум иподполковникэу, отставкэм щыIэ Тыгъужъ Налбый Къэншъао ыкъор.

Ар Теуцожь районым ит къуаджэу Аскъэлае 1938-рэ илъэсым къыщыхъугъ. Гурыт еджапIэм ыуж Нефтегорскэ училищым чIэхьагъ. 1957-рэ илъэсым къы­щегъэжьагъэу 1960-рэ илъэсым нэс СССР-м и УIэшыгъэ КIуачIэхэм къулыкъур ащихьыгъ.

Пэнэжьыкъое гурыт еджапIэм Iоф щишIэзэ Адыгэ къэралыгъо университетыр заочнэ шIыкIэм тетэу къыухыгъ. 1968-рэ илъэсым къыщыублагъэу Теуцожь районым народнэ гъэсэныгъэмкIэ иотдел инспекторэу Iоф щишIагъ. Хэ­гъэгу кIоцI къулыкъум 1968-рэ илъэсым иIоф­шIэн щыригъэжьагъ. Адыгэ автоном хэкумкIэ хэгъэгу кIоцI къулыкъум Теуцожь районымкIэ иотдел ипащэу щы­тыгъ. Илъэс 25-м ехъурэ къулыкъум хэтыгъ.

1982-рэ илъэсым къыщегъэжьагъэу 1994-рэ илъэсым нэс хьапсым ипащэ пIуныгъэ IофымкIэ игуадзэу щытыгъ. ИсэнэхьаткIэ кIэлэегъэджэ ыкIи кIэлэпIу къызэрыкIоу зэрэщытым ишIуагъэкIэ ыгу етыгъэу мы IофшIэным зыритыгъ, ащ зыкъыщигъотыгъ. Хабзэр зыукъуагъэхэр гъогу занкIэ тегъэуцожьыгъэнхэмкIэ шIэныгъэу, IэпэIэсэныгъэу IэкIэлъыгъэр къыфэфедэжьыгъ. Пхъэшагъэр ыкIи шъыпкъагъэр игъогогъоу къулыкъур ыхьыгъ.

Хьапсым иIофышIэхэм ыкIи пшъэ­дэ­кIыжь зыхьыхэрэм пащэм игуадзэ шэн пытэ зэриIэм, исэнэхьат хэшIыкIы­шхо зэрэфыриIэм, хьапсым чIэсхэу ха­бзэу щыIэр зымыгъэцакIэхэрэм ыкIи шап­хъэхэр зыукъохэрэм екIолIакIэ къафигъотын зэрилъэкIыщтыгъэм осэшIу къы­фашIыгъ.

Ащ хьапсым чIэсхэм апае дзэ-пат­риотическэ пIуныгъэмкIэ программэ зэхигъэуцуагъ ыкIи ар щыIэныгъэм щы­пхырищыгъ. ИТК-б зыфиIорэм ибазэ хахьэу IофышIэхэм апае ренэу шъолъыр шIэныгъэ-практическэ семинархэр зэхищэщтыгъ. Хабзэр зыукъуагъэхэм пэшIорыгъэшъ ыкIи пIуныгъэ IофшIэнэу Тыгъужъым адызэрихьэщтыгъэм ишIуагъэкIэ учреждением рэхьатныгъэ чIэ­лъыгъ. Хьапсым чIэсхэм гушъхьэбаиныгъэ ахэлъэу пIугъэнхэм иIахьышхо хи­шIыхьагъ.

Джащ фэдэу Адыгэ Республикэм ыкIи Краснодар краим ащыIэ дин конфессиехэм зэпхыныгъэ адыряIэу ыгъэпсыгъ. ПшъэдэкIыжь зыхьыхэрэр гъогу занкIэ тегъэуцожьыгъэнхэмкIэ мы шIыкIэм ишIуагъэ къызэрэкIуагъэм щэч хэлъэп.

Тыгъужъ Налбый Къэншъао ыкъом ипшъэрылъхэм адакIоу хэбзэ рэхьатныгъэр гъэпытэгъэным ыкIи хабзэм зыкъе­гъэIэтыгъэным иIахьышIу хишIыхьагъ.

Илъэсхэр тешIагъэх нахь мышIэми, а лъэхъаным хьапсым чIэсыгъэхэм Налбый дахэкIэ агу къэкIыжьы, яупчIэхэм язэхэфынкIэ гукIэгъу ыкIи цIыфыгъэ хэлъэу зэрэщытыгъэр къаIо.

Н. Тыгъужъым IэпэIэсэныгъэшхо зэрэхэлъыгъэр пащэхэм ренэу къыхагъэщыщтыгъ ыкIи ар щысэтехыпIэу зэрэщытыр ныбжьыкIэхэм ренэу агурагъаIощтыгъ.

ИIофшIэн фэшъыпкъэу илъэсыбэрэ къулыкъур зэрихьыгъэм фэшI хэгъэгу кIоцI къулыкъум иподполковникэу Тыгъужъ Налбый Къэншъао ыкъом медальхэу «За безупречную службу», Уры­сыем и МВД илъэс 200 зэрэхъугъэм фэгъэ­хьыгъэр, «За усердие» зыфиIоу я 2-рэ шъуашэ зиIэр, «IофшIэным иветеран» ыкIи тамыгъэу «За отличную службу в МВД» зыфиIохэрэр къыфагъэшъошагъэх.

Зигъэпсэфынэу зэтIысыжьми общест­веннэ IофшIэнхэр ыгъэцэкIагъэх, на­хьыжъхэм я Советэу Адыгеим и ЛIышъхьэ дэжь щызэхэщагъэм хэтыгъ.

Хьапсым икъулыкъушIэхэм Налбый ащыгъупшэрэп, шъхьэкIэфэныгъэ фашIы. Пащэм игуадзэу илъэсыбэрэ Iоф зышIэгъэ подполковникыр кIэлэегъэджэ ыкIи кIэлэпIу IэпэIасэу зэрэщытыгъэм игугъу ашIыжьы.

Гукъау нахь мышIэми, мыщ фэдиз щытхъур зыпылъ Тыгъужъ Налбый непэ къытхэтыжьэп. Ау ащ ишIэжь ныбжьи кIосэщтэп, илъэсыбэм Iоф зыдишIэгъэ къулыкъушIэхэм ар ренэу агу илъыщт.

СССР-м и МВД изаслуженнэ IофышIэу, отставкэм щыIэ полковникэу В. Аведов.